Jednym z głównych czynników powodujących obniżenie jakości nasienia i zarazem płodności u mężczyzn jest uszkodzenie DNA plemników. Badanie fragmentacji DNA plemnika pozwala ocenić w jakim stopniu jest uszkodzony materiał genetyczny. Do oceny fragmentacji (uszkodzenia DNA plemników) stosuje się test SCD wykonany metodą dyspersji chromatyny jądrowej plemnika. Badanie SCD może być połączone z komputerowym badaniem nasienia (CASA).
Wynik jest uznawany za prawidłowy gdy poziom fragmentacji nie przekracza 15%, w przypadku kiedy 16 – 30% plemników cechują się fragmentacją DNA to wynik jest umiarkowany. Nieprawidłowy wynik badania fragmentacji DNA plemników to >30% plemników z fragmentacją DNA.
Uszkodzenie DNA ma miejsce we wszystkich komórkach organizmu. Istnieją dwie główne ścieżki prowadzące do uszkodzenia DNA. Pierwsza jest zupełnie naturalnym procesem prowadzącym do usuwania zbędnych komórek (zaprogramowana śmierć komórki). Druga prowadzi do różnego rodzaju uszkodzeń DNA (mikrodelecje i dwuniciowe pęknięcia) na skutek m. in. stresu oksydacyjnego oraz uszkodzeń mechanizmów naprawy DNA.
Wskutek zapłodnienia komórki jajowej plemnikiem z fragmentacją chromatyny może dochodzić do nieprawidłowego rozwoju zarodka, nawracających poronień, braku implantacji. Dodatkowo istnieje większe ryzyko wystąpienia wad genetycznych u potomstwa.
W przypadku gdy plemnik ma umiarkowany stopień uszkodzeń chromatyny może dojść do zapłodnienia oocytu. Jednak może to prowadzić do poronień na wczesnym etapie ciąży.
Wpływ na wzrost fragmentacji DNA w plemnikach mogą mieć np. toksyny pochodzące ze środowiska w tym dym tytoniowy, siedzący tryb życia, obecność w nasieniu wolnych rodników.
Do badania SCD należy przygotować w taki sam sposób jak do zwykłego badania nasienia. Należy pamiętać o 3-5 dniowym okresie wstrzemięźliwości seksualnej.
